Buikmans is nog dikker dan Arie
Mijn favoriete koffer is van varkensleer
door Henk Bergman
Er was een tijd dat mijn oudste zoon (ook een Bob Evers-liefhebber) en
ik regelmatig aan tafel de volgende zin citeerden, tot onbegrip van onze
huisgenoten:
'Tot op heden is Arie Roos vermoedelijk houder van het Schevenings
record voor het verwekken van een zo groot mogelijke paniek in zo kort
mogelijke tijd... en met zo weinig mogelijk hulpmiddelen.'
We vonden dat beiden zo'n mooie typische Van der Heide-zin: iets
onzinnigs op een quasi-serieuze manier verwoorden.
Wie mijn bijdrage in de vorige Bob Evers-Nieuwsbrief over de jacht op
het Grimbos-goud heeft gelezen, zal het niet verbazen dat mijn favoriete
Bob Evers-boek van de op zich staande titels (die dus geen deel uitmaken
van een serie van drie) Kabaal om een varkensleren koffer
is, waaruit bovenstaande zin afkomstig is. De reden? Misschien omdat dit
het eerste Bob Evers-boek is dat ik ooit las... Maar belangrijker is wat
ik in het verhaal over de Grimbossen al aangaf: het verhaal speelt in
een voor mij bekende omgeving. Ik kwam in die tijd regelmatig bij mijn
oma in Den Haag en bij die bezoekjes gingen we altijd ook wel even naar
Scheveningen. (Als Amsterdams jongetje was ik jaloers op de Gevers
Deynootweg. Zulke mooie straatnamen hadden wij niet...) Tegenwoordig kom
ik veel in Den Bosch en omgeving, waar het verhaal zich voor een
belangrijk deel afspeelt.
Kabaal om een varkensleren koffer is een van de twee
boeken uit de serie waarin Bob niet aanwezig is en waarin Arie en Jan
het alleen opknappen. (Het andere is Tumult in een
toeristenhotel.) Dat wordt verklaard door het feit dat het
verhaal in de - korte - pinkstervakantie speelt en Bob er gewoon niet
bij kan zijn.
Klassiek
De eerste hoofdstukken uit Kabaal om een varkensleren
koffer behoren mijns inziens tot de klassieke stukken uit het
Van der Heide-oeuvre. Alle ingrediënten voor een pittig avontuur
worden daar systematisch en in een hoog tempo aangedragen: in de
pinkstervakantie dorstig en hongerig op het station van Utrecht
zonder geld zitten terwijl het bloedheet is, aangesproken worden door
een onbekende man die vraagt of je tegen beloning een koffer naar
Scheveningen wilt brengen, bij aankomst in het pension bemerken dat
degene aan wie je de koffer moet afleveren (een zekere heer Buikmans)
niet aanwezig is, aangesproken worden door een man in een groen pak
die ook in het pension logeert en zegt een goede vriend van Buikmans
te zijn, daar niet op ingaan maar wel gebruik maken van het aanbod
van deze Groene Man om zich op zijn kamer op te frissen, daar door
hem worden opgesloten en hem er vandoor zien gaan met de koffer en
dan: raam open en paniek maken in Scheveningen!
Zwakke punten
Hoewel het dus een van mijn favoriete boeken is ben ik niet blind voor
enkele zwakke punten in het koffer-verhaal. Zo is het eigenlijk niet
goed te begrijpen dat de man met het zwarte snorretje (die later de
procuratiehouder Van Busekom blijkt te zijn) de koffer met de papieren
- die cruciaal zijn in het proces van Buikmans tegen de
Handelsmaatschappij Nederland-Duitsland N.V. - zo maar aan twee vreemde
jongens - ook al lijken dat onschuldige kampeerders - meegeeft.
Ook niet erg waarschijnlijk is dat de Afghaanse windhond die de
jongens 's ochtends in het bos van Vught wekt precies de windhond van
de Groene Man is naar wie ze op zoek zijn.
Vergelijken
Laat ik hieronder, net als bij de Grimbos-geschiedenis, de
oorspronkelijke tekst (ik bezit de tweede druk van de gebonden editie
uit 1954) vergelijken met de pocketeditie die ik heb (vijfde druk,
1967).
-
Het omslag van de gebonden editie bevat dezelfde fout als dat van
Een motorboot voor een drijvend flesje (zie vorige
BE-Nieuwsbrief). We zien de potsierlijk dikke Buikmans met daarachter
de drie jongens... van wie er dus maar twee werkelijk in het verhaal
aanwezig zijn. Daarnaast klopt de kleding van Buikmans maar gedeeltelijk
met de beschrijving die Van der Heide daarvan in het boek geeft: 'een
hardgeel, kort broekje met paarse riem' en 'een paars-met-geel Amerikaans
swinghemd vol met saxofoons, drums, negers en microfoons'.
De pocketeditie maakt de fout van de drie jongens niet: daarop staat een
afbeelding van Arie en Jan, die aan het eind van het avontuur bij
Giethoorn met een vuurwapen worden bedreigd door mevr. Straperli, de
echtgenote van de Groene Man.
- Op blz. 7 van de gebonden editie zegt Jan: 'Je had niet over honger
moeten beginnen. Dat is niet interessant genoeg'. In de pocketeditie is
daaraan toegevoegd: 'Zeker niet in een welvaartsstaat.'
- Op blz. 11 van de gebonden editie staat iets wat naar mijn idee
niet kan. De jongens hebben even tevoren 25 gulden gekregen van de man
met het zwarte snorretje in de Skoda: hun beloning voor het brengen van
de koffer van Utrecht naar Scheveningen, waarvan ze ook de kosten moeten
betalen. Arie zegt dan: 'We verdienen op deze reis zeker een tientje de
man.' Dat lijkt me onmogelijk, zelfs in 1954. Van die Fl. 25 hebben ze
eerst twee koppen koffie en drie broodjes rosbief de man betaald en
moeten ze ook nog de treinreis naar Den Haag en de tram naar Scheveningen
financieren.
In de pocketeditie is deze passage op één punt gewijzigd.
Daar wordt gesproken van 'bijna' een tientje in plaats van 'zeker' een
tientje. Maar ook bijna een tientje verdienen met deze kosten was anno
1967 niet goed mogelijk.
- In de gebonden editie is nog sprake van een auto met een N-nummer,
afkomstig uit Noord-Brabant. In de pocket is dat veranderd, want dat
systeem van autoregistratie bestond toen niet meer. Nu vindt Arie het
vreemd dat de auto van de man met het zwarte snorretje gekocht is in
Breda, terwijl deze zegt dat hij in Nijmegen woont.
- Op blz. 11 van de gebonden editie noemt Jan Arie een 'uil'. In de
pocket is dat geworden een 'dikke uil'.
- In de gebonden editie (blz. 14) kost een taxi van Den Haag naar
Scheveningen nog 'minstens een riks'; in de pocket is dat 'minstens
vier piek'.
- In de gebonden editie (blz. 21) is de politiepost gevestigd aan de
Gevers Deynootweg; in de pocket is dat de Duinstraat geworden. Op blz.
22 rijdt een jeep van de politie met gillende sirene de boulevard af,
terwijl dit in de pocket de Nieuwe Parklaan is geworden.
- Flink wat verder in het verhaal, op blz. 84 van de gebonden editie,
vraagt Jan aan twee politiemannen in Vught of die een donkergroene
Packard two-seater hebben gezien (waarin de Groene Man zich verplaatste,
maar die eigendom is van de Freule van Laeielier en die de dag daarvoor
gestolen blijkt voor het hotel van De IJzeren Man in Vught). In de
pocket is de Packard een donkergroene Austin Healey two-seater geworden.
- In Den Bosch bestaat wel de Verwerstraat, maar niet de
Ververstraat. Een geboren en getogen Bosschenaar die ik
raadpleegde herinnerde zich dat er in Den Bosch inderdaad een
Wilhelmina-hotel was (waar mevr. Straperli logeert), echter niet in de
Verwerstraat, maar in de Hinthamerstraat / hoek St. Jacobstraat. Er
bestond ook een garage Vullinghs (waar mevr. Straperli haar auto laat
repareren), inderdaad in de Vughterstraat.
- Het kenteken van de auto van mevr. Straperli is veranderd van
N-359576 in PS 17-48. De wagen die de monteur beschrijft is overigens
in beide edities 'een donkerblauwe open Talbot-racewagen van 1937 met
electrische (elektrische) versnelling' - en dat had in de pocket
natuurlijk aangepast moeten worden. In beide edities staat hier wel
weer een van mijn favoriete Van der Heide-omschrijvingen: 'Haar idee
van reizen is een soort tournee van garage naar garage.'
- Op pagina 187 van de gebonden editie staat een lelijke spelfout:
'gijntjes' in plaats van 'geintjes'. Is in de pocket hersteld.
- Ook hier - zoals in de hele serie - de wijzigingen wat betreft
de voedsel- en drankmerken. Op blz. 206 van de gebonden versie vindt
Arie kaas en Haust-toast. In de pocket is dat veranderd in
Droste-flikken en London-tonic. Uiteraard is ook elders in de pocket
alles wat met Coca Cola te maken heeft geschrapt.
PS 1. Nog even snel gekeken in de laatst verschenen pocketuitgave
van Kabaal (20e druk). Gelukkig! Arie Roos is nog steeds
houder van het Schevenings record voor... enz.
PS 2. Een kleine correctie op mijn bijdrage aan de vorige BE
Nieuwsbrief. De juiste spelling is American Hotel (in Motorboot
voor een drijvend flesje).
Bergman-pagina's: vorige |
index |
volgende
Bovenstaand artikel verscheen eerder in de de
Bob Evers Nieuwsbrief van juli 1994.
De auteur:
Henk Bergman
<h.bergman_op_tip_punt_nl>
Postbus 327
1900 AH Castricum
tel. 0251-655703 (na 19.00 uur)
fax 0251-658056
Reakties zijn van harte welkom.
Terug naar de hoofdpagina van de
"Duizend-en-enige hoofdstukken over Bob Evers"
Paginabaas:
Paul Vinkenoog
<paul_op_vinkenoog_punt_nl>