De Winkler Prins van de Nederlandse Bob Evers-kunde, John Beringen, heeft weer toegeslagen. In 1993 kreeg hij landelijke bekendheid. In dat topjaar voor Bob Evers en zijn fans gebeurde veel: deel 40 verscheen, Bob werd 50, er waren vijf miljoen exemplaren verschenen in de serie. Op de jubileumdag die Uitgeverij De Eekhoorn belegde was nòg iets bijzonders aan de hand. Het eerste boek van John Beringen verscheen: Het Verschijnsel Bob Evers (hierna: "Het Verschijnsel"). Alle commotie bleef in de pers niet onopgemerkt. Ook Het Verschijnsel trok de aandacht.
We zijn ruim een jaar verder. De media blijven actief, zelfs de televisie meldt zich. De Bob Evers Nieuwsbrief wordt steeds dikker. Deel 41 rolt van de persen. En bijna synchroon verschijnt de tweede van Beringen -- niet te verwarren met B.2 -- bij Warung Bambu in Breda: Het Bob Evers Virus (hierna: "Het Virus").
Het Verschijnsel is een boek dat iedere Bob Evers-liefhebber in de kast moet hebben. Het is de uit de hand gelopen scriptie, de dissertatie in wording, over een legendarische jongensboekenserie. De concept-encyclopedie staat in de boekwinkels bij Literatuurwetenschap. Wie alleen al de inhoudsopgave van Het Verschijnsel leest, belt zijn baas voor een dag verlof.
Hoe zit het met het vervolgdeel, Het Virus? Dat de schrijver ervan de koorts flink te pakken heeft wordt snel duidelijk. Buitelend van enthousiasme probeert hij zijn lezers te besmetten.
Het Virus heeft drie hoofdonderdelen. Deel I is een soort The Making of Het Verschijnsel. U kent ze wel, de filmpjes achter de coulissen over de totstandkoming van de eigenlijke film. Beringen doet uit de doeken hoe net op tijd in 1993 de pocket op de markt verscheen en hoe hij, in navolging van Russische samizdat, "afstand" deed van het auteursrecht op de eerste versie (merkwaardig dat de pocket toch weer copyright vermeldt). En passant komen we weer heel wat Bob Evers-memorabilia te weten.
Deel II beschrijft de jubileumdag in 1993, bevat een sensationeel verhaal van twee jongens die van Willy van der Heide (zo noem ik hem toch maar) toestemming kregen B.36 te voltooien en de serie voort te zetten. En in deel II staat een (kort) fragment, een voorpublikatie, uit de memoires van Tina Bodewes, zuster van Willy van der Heide.
Tot dan heeft de lezer een vermakelijk boek gelezen. Maar pas in deel III, getiteld "Bob Evers Caleidoscoop", zijn we weer in de stof die Het Verschijnsel tot zo'n bijzonder werk maakt: hier vinden we weer de hard core informatie die de fans vijftig jaar lang hebben moeten missen, hier weer de studies, de opmerkingen, de vergelijkingen, het turven, de lijstjes: dit zijn de essays waar je wat aan hebt! Er is een schitterend hoofdstukje over de vraag hoe oud de drie jongens inmiddels zijn. Beringen belicht fouten uit de serie (de verschillende voornamen van Jan, "de kwestie Ivo Livi"). Opmerkingen uit Het Verschijnsel worden gecorrigeerd en aangevuld. De populariteit van Tumult in een toeristenhotel wordt geanalyseerd. Verplichte kost voor iedere door het virus geïnfecteerde.
Wat mij betreft beperkt Beringen zich (voortaan?) tot wat hij doet in deel III en wat hij deed in Het Verschijnsel, hoe lezenswaardig zijn andere stukken ook mogen zijn. Dit neemt niet weg dat ik, als fan, verheugd ben dat Het Virus er is. En mede door de aanstekelijke (zij het slordige) verteltrant van Beringen is het lezen een plezier.
Tot slot nog wat detailkritiek. Ik ben niet iemand die een grammofoonplaat met een kras erin nooit meer draait. Ook zal ik een boek met een drukfout niet uit het treinraam keilen. Maar Het Virus had nog wel een rondje collationeren en redigeren verdiend. Er staan te veel fouten in. Het integrale citaat van de Jubileumrede van Geerten Meijsing levert, vooral op p. 72, gecorrumpeerde tekst op. Het hoeft heus geen echte encyclopedie te worden, en ook geen dissertatie. Zo vermeldt Het Verschijnsel dat B.21, Pyjamarel in Panama, oorspronkelijk verscheen onder de titel Pyjama-rel in Panama. Let op het koppelteken. Bravo! Zo hoort het! Dat is belangwekkende filologische informatie!
(Maar klopt het wel? Moet het niet net andersom zijn? Juist de jongste registers, bij voorbeeld in B.41, vermelden het streepje in "Pyjama-rel". Oef... Ik ga maar eens promoveren.)
Naschrift: Bovenstaand artikel is met toestemming van de auteur Bart Veldkamp overgenomen uit de Bob Evers Nieuwsbrief van januari 1995.
Gegevens:
Titel: Het Bob Evers-Virus Auteur: John Beringen Uitgever: Warung Bambu, nov. 1994 ISBN: 90 5585 002 0
Terug naar de hoofdpagina van de "Duizend-en-enige hoofdstukken over Bob Evers"
Paginabaas:
Paul Vinkenoog <paul_op_vinkenoog_punt_nl>